Jak oświetlić obrazy? Stylowe inspiracje dla muzeów i galerii sztuki

Oświetlenie potrafi zmienić sposób, w jaki odbieramy dzieło sztuki – uwydatnia kolory, podkreśla fakturę, a czasem nawet odsłania detale, które wcześniej pozostawały w cieniu. Jak oświetlić obraz na ścianie? Warto zacząć od tego, jak dzieło ma być postrzegane.

Światło, które opowiada historię

Nie bez powodu oświetlenie do muzeum i galerii sztuki jest zwykle planowane z taką precyzją. Każda wystawa rządzi się oczywiście swoimi prawami – inne warunki będą idealne dla ekspozycji klasycznego malarstwa olejnego, a inne dla nowoczesnych grafik czy instalacji multimedialnych.

Zanim zdecydujesz się na konkretną lampę czy reflektor, warto zastanowić się nad rolą światła w przestrzeni wystawienniczej. Oświetlenie w muzeum to narzędzie narracji. Światło może kierować wzrok widza, prowadzić go od jednego obrazu do drugiego, wydobywać kontrasty albo wręcz przeciwnie – stapiać dzieło z tłem, nadając całości spójny klimat.

W galerii wszystko zaczyna się od planu. Dobry projekt oświetleniowy uwzględnia rozmieszczenie dzieł, ich wielkość, technikę wykonania oraz wrażliwość na światło. Szczególnie ostrożnie należy podchodzić do prac na papierze – akwarele, grafiki czy szkice wymagają światła o ograniczonym natężeniu (zwykle do 50 luksów), by nie przyspieszyć ich degradacji.

Jakie lampy do ekspozycji obrazów?

Do najczęściej wykorzystywanych rozwiązań należą:

Reflektory kierunkowe – to klasyka w muzealnym wydaniu. Umożliwiają precyzyjne skierowanie światła na wybrany fragment obrazu. Montowane na szynoprzewodach dają elastyczność i pozwalają zmieniać ustawienie w zależności od układu wystawy. Dobrze sprawdzają się w większych salach.

Belki świetlne montowane nad obrazem – to eleganckie i dyskretne rozwiązanie. Odpowiednio zamontowane, rzucają światło pod kątem ok. 30–35°, co minimalizuje ryzyko refleksów i pozwala równomiernie oświetlić całą powierzchnię dzieła. W nowoczesnych wersjach często mają regulację natężenia i barwy światła.

Zintegrowane oświetlenie LED – coraz popularniejsze, szczególnie tam, gdzie ważna jest estetyka i energooszczędność. Światło LED nie emituje promieniowania UV ani IR, dlatego będzie bezpiecznym wyborem. 

Oświetlenie obrazu na ścianie w praktyce

Jak rozplanować oświetlenie obrazu na ścianie? Trzymaj się kilku podstawowych zasad:

• Kąt padania światła – najlepszy efekt daje ustawienie źródła światła pod kątem ok. 30 stopni względem powierzchni dzieła. Zbyt stromy kąt może powodować cienie lub odbicia, a zbyt płaski – oślepiające refleksy.
• Barwa światła – dla dzieł klasycznych najlepsze jest światło o ciepłej temperaturze barwowej (2700–3000 K), które wydobywa głębię kolorów. W przypadku nowoczesnych prac lepiej sprawdzi się neutralna biel.
• Współczynnik oddawania barw (CRI) – im wyższy, tym lepiej. Dobre profesjonalne oświetlenie obrazów powinno mieć CRI co najmniej 90, by kolory były prezentowane jak najwierniej.

Muzealne inspiracje: sztuka światła w akcji

Najlepsze galerie i muzea to miejsca, w których mocno eksperymentuje się z nowoczesnymi rozwiązaniami oświetleniowymi. Czym możesz się zainspirować? Spójrz na:

• Louvre Lens – w tym miejscu światło współgra z architekturą. Zamiast klasycznego podziału na lampy i dzieła, projektanci postawili na światło rozproszone, naturalne i sztuczne w harmonii.
• Tate Modern – to wyjątkowy przykład odwagi i nowoczesności. Tu światło często gra kontrastem – potrafi wyizolować jedno dzieło z tłumu i nadać mu zupełnie inny wydźwięk.
• MOCAK w Krakowie – w tym miejscu stawia się na systemy LED sterowane cyfrowo. W zależności od potrzeb ekspozycji możliwe jest dynamiczne dostosowanie temperatury barwowej i natężenia światła.

Nie przegap oferty designerskich lamp dostępnych w 9design – być może właśnie te projekty będą dla Ciebie najlepszą inspiracją!